Zzp'er voor de klas? Binnenkort lastiger
Een groot aantal docenten werkt op dit moment op freelancebasis in het onderwijs. In 2025 wordt ze dit een stuk moeilijker gemaakt door strenger toezicht op schijnzelfstandigheid. Deze maatregel is bedoeld om het nijpende lerarentekort aan te pakken, maar leidt mogelijk tot meer lege plekken voor de klas. Een aantal scholen hoopt dit te voorkomen en neemt maatregelen. De scholenkoepel Nuovo in Utrecht biedt bijvoorbeeld de komende maand zijn zzp’ers al vaste contracten aan.
Voor de zomer stonden er bij Nuovo 34 vacatures open. De meeste van deze functies heeft de scholengroep gevuld met behulp van zzp’ers. Volgens de voorzitter van het college van bestuur Muriëlle van der Voort was deze keuze snel gemaakt, zeker wanneer het alternatief was dat er een klas naar huis moest worden gestuurd. Vanaf 1 januari 2025 krijgen deze freelancers een vast contract aangeboden. Dit is nodig omdat de overheid in 2025 strenger wil gaan handhaven op schijnzelfstandigheid, dat plaatsvindt wanneer een freelancer vrijwel dezelfde taken uitvoert als een collega in loondienst. Is er op een school sprake van schijnzelfstandigheid? Dan kan zij volgens de nieuwe regelgeving een flinke boete verwachten.
Door deze strengere controles wordt het voor scholen ook lastiger om tijdelijke vervanging te regelen. De meeste instellingen schakelen hiervoor de hulp in van detacheringsbureaus, die regelmatig met zzp’ers werken. Wanneer een school deze inhuurt, riskeert zij de boete en niet het bureau of de freelancer. Voorzitter Van der Voort is zich bewust van dit risico: “We gaan dus ook alleen nog maar werken met bureaus die werknemers in dienst nemen.”
Floor de Booys van de Algemene Onderwijsbond schrijft de populariteit van freelancers in het onderwijs toe aan de lagere werkdruk voor zelfstandigen. Naast lesgeven zijn docenten in vaste dienst ook vaak veel tijd kwijt aan administratieve taken. Deze vallen niet in het takenpakket van de zzp’er. Ook valt De Booys op dat een aantal leraren tegen hun wil als freelancer werken. Dit komt doordat niet alle scholen de financiële middelen hebben om docenten in vaste dienst te nemen. Bij stengere handhaving zullen veel zzp’ers zich aansluiten bij detacheringsbureaus. Volgens De Booys maakt dit het onderwijs alleen maar duurder. Van der Voort is optimistischer; zij voorspelt dat het onderwijs beter wordt wanneer meer docenten in vaste dienst werken. Wel stelt ze dat het niet de oplossing is voor alle uitdagingen in het onderwijs.
Meer over schijnzelfstandigheid in het onderwijs lees je op ad.nl